Wykończenia transparentne obok farb kryjących

Domy z drewna to tradycja w krajach skandynawskich. Stosowanie środków ochronnych zwiększa trwałość i wygląd drewnianych powierzchni, a także sprawia, że budynek wtapia się w otoczenie. Obok tradycyjnych farb zewnętrznych teraz dostępna jest nowa generacja przezroczystych powłok. Jednak stosowanie przezroczystych warstw nawierzchniowych ma też swoje wyzwania.

Chociaż większość ludzi chciałaby, aby ich drewniane powierzchnie zachowały naturalny wygląd, stosując wykończenia zewnętrzne trzeba jednak brać pod uwagę warunki pogodowe. Projektując drewniany dom, należy zdecydować, jak jego ściany zewnętrzne mają wyglądać po pięciu czy 30 latach. Jeśli nie chcesz oglądać staro wyglądającego szarego drewna, musisz je zabezpieczyć.

Inaczej ma się sprawa na powierzchniach wewnątrz pomieszczeń — drewno powoli zmienia swój kolor i wygląd wraz z upływem lat. Dekoracyjne powierzchnie drewniane są często chronione za pomocą przezroczystego lakieru, wosku lub oleju. Mogą też być całkowicie surowe.

Przezroczyste lub kryjące — wygląd i ponowne nanoszenie

W krajach skandynawskich drewniane fasady są przeważnie robione z drewna drzew iglastych — świerku lub sosny — które są łatwe do obróbki w różny sposób. To czy wybierze się warstwę nawierzchniową przezroczystą, czy kryjącą, jest zwykle kwestią smaku lub zależy od ogólnego stylu i wyglądu budynku. Użytkownicy często stosują przezroczyste warstwy nawierzchniowe, aby zachować naturalny wygląd drewna domu zbudowanego z bali, podczas gdy domy z poszyciem z desek są często wykańczane trwałymi farbami kryjącymi. Oprócz wyglądu oba rodzaje wykończenia mają techniczne właściwości, którym może służyć wybór tej lub innej opcji. Przezroczysta warstwa nawierzchniowa nadaje się lepiej do gładkich, heblowanych powierzchni, gdyż powierzchnie bez warstwy lub z cienką warstwą są łatwiejsze do utrzymania.

Jednym z kryteriów wyboru warstwy nawierzchniowej jest oczywiście to, jak często musi być ona ponownie nanoszona. Przezroczyste warstwy nawierzchniowe wymagają częstszego niż warstwy kryjące ponownego nanoszenia. Wysokiej jakości kryjące warstwy nawierzchniowe na tarcicy powinny wytrzymać ponad 20 lat. Chociaż przezroczyste wykończenia nie wytrzymują tak długo jak kryjące, to jest duże zróżnicowanie tego, jak często wymagają one konserwacji.

Przezroczysta warstwa nawierzchniowa na zacienionej stronie domu z bali może nie wykazywać odbarwień nawet po 15 latach, podczas gdy słoneczna, południowa strona może wymagać ponownego malowania już po kilku latach. Należy jednak zauważyć, że cienka warstewka wykończenia przezroczystego jest dużo łatwiejsza do ponownego nanoszenia niż warstwa kryjąca. Przezroczysta warstwa nawierzchniowa nie łuszczy się — ona po prostu zanika lub płowieje na słońcu. Praca przygotowawcza wymaga jedynie zmycia lub nawet szczotkowania powierzchni, a następnie jednokrotnego pokrycia bejcą do drewna wyblakłych miejsc.

Podbarwione wykończenia zapewniają ochronę przed światłem słonecznym

Przezroczyste wykończenia zewnętrzne powinny być podbarwiane. Cząsteczki pigmentu zatrzymują promieniowanie ultrafioletowe (UV), które niszczy komórki drewnianej powierzchni i łączący je drzewnik. Im więcej jest cząsteczek pigmentu, tym wolniej starzeje się powierzchnia drewna. Innymi słowy, im mocniejszy i bardziej kryjący jest kolor bejcy do drewna, tym lepsza jest jego ochrona przed słońcem. Całkowicie bezbarwna bejca do drewna lub lakier nie zapewniają żadnej ochrony przed promieniowaniem ultrafioletowym i dlatego poddane takiej obróbce powierzchnie zszarzeją tak szybko jak powierzchnie w ogóle nie poddane żadnej obróbce. Kolory pigmentu również mają znaczenie. Na przykład żółte i czerwone pigmenty zawarte w tlenkach żelaza chronią lepiej przed promieniowaniem UV niż niebieskie pigmenty organiczne. Spoiwo farby ma również wpływ na trwałość koloru — wielu ludzi doświadczyło tego, jak szybko pomalowane niebieską farbą olejną domy blakną.

Spoiwo łączy pigment z drewnem i zapewnia ochronę przed złą pogodą

Typowymi spoiwami używanymi do przezroczystych wykończeń zewnętrznych są oleje schnące, spoiwa alkidowe i akrylowe. Komórki drewna absorbują spoiwo i wiążą pigment z powierzchnią drewna. Zależnie od zamierzonego obszaru zastosowania wykańczanej powierzchni spoiwo tworzy bardziej lub mniej zwartą powłokę, która chroni powierzchnię przed wilgocią zewnętrzną. Drewno jest materiałem higroskopijnym, który absorbuje wilgoć z powietrza. Stałe zmiany poziomu wilgotności powodują, że drewno pęcznieje i kurczy się, co prowadzi do jego pękania. Obróbka powierzchni, która tworzy warstwę na drewnie zmniejsza i wyrównuje te fluktuacje wilgotności, przedłużając trwałość jego struktury. Jednak nie jest możliwe — a nawet nie jest warte próby — całkowite zapobieżenie tym fluktuacjom. Przepuszczalność wilgoci przez zewnętrzną warstwę wykończenia powierzchni, jej „oddychanie”, jest tak wyregulowane, że wilgoć może przemieszczać się w sposób jak najbardziej naturalny i właściwy.

Ochrona przed butwieniem

Drewno, jako materiał organiczny, jest dobrym środowiskiem dla wzrostu grzybów powodujących gnicie i pleśń. Zmiany klimatu, a w szczególności wzrost wilgotności, zapewniają tym organizmom lepsze warunki wzrostu. Odpowiedni rodzaj obróbki powierzchni zapewnia również ochronę chemiczną. Podkłady ochronne do drewna zawierają środki grzybobójcze, które są absorbowane przez drewno i chronią je przed szkodliwymi mikroorganizmami. Wchłonięte przez drewno podkłady zapewniają ochronę chemiczną powierzchni. Podkłady ochronne do drewna nie tworzą osobnej powłoki, a tylko umożliwiają następnej powłoce — bejcy — przywarcie i zaabsorbowanie przez powierzchnię drewna. Bejca do drewna również zawiera substancje ochronne, których zadaniem jest ochrona poddanych obróbce powierzchni przed pleśniami. Podobnie jak farby zewnętrzne, również zewnętrzne bejce do drewna zapewniają dobrą ochronę przed wzrostem pleśni na powierzchni, ale są mniej efektywne, gdy te powierzchnie staną się zabrudzone. Dlatego fasady domów należy utrzymywać w stanie możliwie jak najbardziej czystym i wolnym od pyłów.

Przemysłowa obróbka powierzchni okładzin

Dzięki przemysłowej obróbce powierzchni drewna konstrukcyjnego uzyskuje się wiele korzyści: optymalne warunki malowania, suche drewno i zapewnioną jakość.  Przemysłowe wykończenie powierzchni jest szybkie i precyzyjne, co zwiększa efektywność kosztową konstrukcji drewnianych. Rozwiązania firmy Teknos dla przemysłu drzewnego gwarantują trwałość, atrakcyjny i jednolity podkład, a także warstwę bazową i/lub pośrednią, które ułatwiają i przyspieszają obróbkę na miejscu budowy. Większość drewna na fasady używanego we współczesnych fińskich konstrukcjach była poddana przemysłowemu nanoszeniu podkładu.

Teknos jest liderem rynkowym w dziedzinie powłok dla przemysłu drzewnego w krajach skandynawskich i Europie Środkowej. Obszerna gama produktów firmy Teknos dla przemysłu drzewnego obejmuje rozwiązania kryjące i przezroczyste dla wszystkich konstrukcji drewnianych od okapów, ogrodzeń i pokryć po drzwi, okna i ściany. Standaryzowany system powłok ognioodpornych TEKNOSAFE 2407 oznaczony symbolem CE może być teraz w coraz szerszym zakresie używany do fasad drewnianych.

Wykańczanie powierzchni na miejscu budowy i warunki

Wszystkie podkłady, warstwy bazowe i wykończenia powierzchni mogą być oczywiście stosowane na miejscu budowy. Dotyczy to na przykład domów z bali, które są poddawane obróbce produktami WOODEX firmy Teknos. A nanoszenie końcowej powłoki powierzchni fasad, których materiał został poddany przemysłowej obróbce podkładem, jest nadal prawie bez wyjątku wykonywane na miejscu budowy. To gwarantuje nieskazitelny i piękny wynik końcowego wykończenia i zapewnia brak miejsc, które nie zostały pokryte (na przykład powierzchnie cięcia) na okładzinach. Ponowne malowanie jest zawsze wykonywane na miejscu przy użyciu produktów przeznaczonych specjalnie do konserwacji i utrzymywania.

Bejce do drewna, farby dostępne w handlu i farby do domów firmy Teknos są przeznaczone do nanoszenia pędzlem. Farby można oczywiście nanosić też wałkiem lub natryskiem, ale końcowa powłoka powinna być zawsze nanoszona pędzlem. Produkty przeznaczone na zewnątrz zostały zaprojektowane tak, aby można je było stosować w szerokim zakresie warunków — w temperaturach od +5°C do +35°C i przy wilgotności względnej poniżej 80%.

Produkty transparentne szerokiego zastosowania

Nowoczesne bejce do drewna są rozcieńczane wodą. Na powierzchniach drewnianych zachowują się tak samo dobrze — a czasami nawet lepiej — jak stosowane wcześniej wykończenia powierzchni na bazie rozpuszczalników. Spoiwo odgrywa zasadniczą rolę w określaniu trwałości i efektywności wykończenia powierzchni. Wszystkie rodzaje spoiw, od akrylowych po olejowe i alkidowe, były od dawna używane do wytwarzania produktów rozcieńczanych wodą. Ich absorbowalność i odporność na działanie warunków atmosferycznych jest taka sama jak produktów rozcieńczanych rozpuszczalnikami. Obecnie wykończenie powierzchni w przemyśle drzewnym wykonuje się prawie wyłącznie produktami rozcieńczanymi wodą. Tradycyjne produkty rozcieńczane rozpuszczalnikami są nadal dostępne do stosowania w budownictwie obok produktów rozcieńczanych wodą.